Otu njem nke Ụlọ ọrụ Cedi Bead bụ ihe dị mkpa maka ndị ọbịa na Ghana si Eastern Region. N'ebe a, a na-eji karama iko a na-emegharị emegharị ma na-ere ya n'ahịa na ụlọ ahịa ndị ahịa site na mba ahụ na n'èzí. Ọdịdị nke ịme ka iko iko nwere ogologo oge na Ghana. Ruo narị afọ anọ gara aga, e jiriwo ngwaahịa ndị a rụpụtara n'oge ememe ọmụmụ, ịbịa nká, alụmdi na nwunye na ọnwụ. Taa, obodo Odumase Krobo na mpaghara Krobo dịgasị iche na-ejikọta ya na ịme nkpuchi iko.
N'ebe obibi Ụlọ ọrụ Cedi, ị nwere ike ile usoro mmepụta ihe mgbagwoju anya site na mmalite ruo ọgwụgwụ. I nwekwara ike na-ehi ụra n'abali ma mụta otú ị ga-esi chepụta àgwà gị.
Ụlọ nrụpụta Cedi
Zoro ezoro ụzọ a na-adịghị edozi, okporo ụlọ Cedi Bead Factory abụghị ebe kachasị mfe ịchọta. Ozugbo ị na-eme ya, ị ga-akwụghachi ụgwọ site n'ịhụ otu ogige mara mma nke a kụrụ gburugburu ụlọ ahụ na-arụ ọrụ dịka ụlọ ọrụ ahụ n'onwe ya. Nke a abụghị ebe ọrụ ụlọ ọrụ dị jụụ. Ụlọ ọrụ Ụlọ ọrụ Cedi na-arụ ọrụ dịka ndị ọrụ oge niile dị 12 na ihe ijuanya dị jụụ. Njegharị na-n'efu, ma were ihe dị ka nkeji 30 - mee ka nke a bụrụ ihe zuru oke maka ndị na-aga Kumasi ma ọ bụ Volta River. A obere ụlọ ahịa onyinye nwere ụfọdụ mma mma maka ire ere, yana ọla aka, ọla ntị na necklaces.
Ntuziaka kachasị elu: Ọ bụrụ na ị nwere karama iko iko ọ bụla, ị nwere ike igbanye ha na ụlọ ọrụ mmepụta ihe. A na-enwetakarị iko dị ọcha (dika acha ọbara ọbara ma ọ bụ anụnụ anụnụ).
Otú E Si Eme Egwu
A na-agbaji karama iko recycled na-eji akwa pestle na ngwa agha. Mgbe a na-ebelata ya na ezi ntụ ntụ, a na-etinye iko ahụ n'ime ihe eji eme ụrọ. A na-ekpuchi ya n'ime ngwakọta nke kaolin na mmiri iji gbochie iko ahụ ịrapara n'akụkụ.
Uzuzu nwere ike ime ka o nwee ike imeputa agba di iche iche na uzo di iche iche, ma obu bu ndi ozo.
Mgbe a kwadebere, a na-etinye ebu ahụ n'ime kiln na mmiri. E nwere ike itinye ụkpụrụ na ihe ịchọ mma mgbe ịmalite ịmalite. N'ọnọdụ a, a na-ejikọta ntụ ntụ a gwakọtara agwakọta na mmiri dị ntakịrị wee tụọ ya n'ọgba, nke a na-efesa ya nke ugboro abụọ. Mgbe ụfọdụ a na-agbakwunye ihe na-egbukepụ egbukepụ, ma ọ bụ mgbe ọ bụrụ na iko enweghị agba. Maka okwute translucent ndị ọzọ, a na-agbaji iko ahụ n'ime obere iberibe, ma ọ bụghị na a ga-eme ka ọ ghọọ ntụ.
A na-eme kiln ahụ site na ụrọ na-emepụta ihe. Ọ na-ekpo ọkụ site na iji nkwụ nkwụ na-agba ọkụ na ọkụ na-ekpo ọkụ ma na-ejigide okpomọkụ dị mma. Ndị na-arụ ọrụ na-eji ígwè ahụ eme ihe n'otu mpaghara obodo dị na Ghana iji mee ebe a na-agbanye ọdụ. A na-ejikarị agba chaa chaa maka otu awa. Ozugbo ha si na kiln pụta, a na-eji obere ngwá ọrụ emepụta oghere maka eriri ahụ iji dabara. A na-eji obere oghere eme ihe site na iji ihe ọkụkụ na-ere ọkụ mgbe ọ na-emepụta ihe, na-ahapụ ihe nkedo gburugburu.
Ozugbo a na-eme ka ndị na-agba chaa chaa mma, a na-asa ha na ájá na mmiri. A na-agbazi chaa chaa ma kwadebere maka ire ere n'ahịa ndị mara mma na mba ahụ dum.
Ozi bara uru
Maka ndị njem nke onwe ha, ụzọ kacha mma ị ga-esi nweta ụlọ ọrụ Cedi Bead Factory ga-esi na Koforidua ruo Kpong, n'etiti obodo Somanya na Odumase Krobo.
Site n'ebe ahụ, ọ dị mma nkeji iri abụọ na-aga n'okporo ụzọ na-agba ọsọ, jidere tagzi ma ọ bụrụ na ị nwere ike. Kasị mma, jụọ onye nduzi onwe ya ka ọ gaa n'ebe ahụ gaa Ho ma ọ bụ Akisombo, ma ọ bụ dee ebe na njem nleta.
A na-ewu ụlọ ezumike ole na ole n'ebe ahụ, na-enye ụlọ dị iche iche na nri ndị a kwadebere n'ógbè ahụ. Ihe ndị a dị mfe ma ọ bụrụ na ịchọrọ iji ụbọchị ole na ole mụta otú ị ga-esi mepụta iko nke gị.
Ebe ịzụta iko bekee
Ị nwere ike ịzụta kọmpụ kpọmkwem site na Ụlọ ahịa Ụlọ Ọrụ Cedi. N'aka nke ọzọ, ị ga-ahụ ngwaahịa ụlọ ọrụ ahụ na ụlọ ahịa kacha mma na Ghana, nke a na-enwe kwa ụbọchị na Koforidua. Ọzọ ezigbo ahịa dị nso na isi iyi bụ Agomanya Market, nke na-arụ ọrụ na Wednesday na Saturday. Ahịa a na-esikwa n'okporo ụzọ dị n'etiti Koforidua na Kpong. Tụkwasị na nke a, enwere ike ịchọta nhọrọ dị iche iche nke iko iko a na-emegharịgharị na ahịa ndị dị na Kumasi na Accra.
Jessica Macdonald kwadoro isiokwu a na March 21st 2017.