"Cajun" na "Creole" bụ okwu ị ga-ahụ n'ebe nile na New Orleans na South Louisiana. Na ntanetị, karịsịa, kamakwa na mkparịta ụka banyere ịke, akụkọ ihe mere eme, egwu, na ihe ndị ọzọ. Ma gịnị ka ha pụtara?
Kedu "Cajun?"
Ndị Cajun bụ ụmụ French-ndị Canada bi na mbụ na-amalite obibi na Nova Scotia - ebe ha kpọrọ Acadie - na 1605. Mgbe afọ 150 nke ugbo na ịkụ azụ dị jụụ na nsọtụ Bay of Fundy, ndị a a chụpụrụ ndị mmadụ mgbe ọchịchị Canada meriri Canada.
Ndị a - Acadians - gbasasasịrị. Ụfọdụ na-ezo nso, mgbe mgbe n'etiti ndị Micmac Tribe, ha na enyi ha nwere enyi. Ndị ọzọ na-abanye n'ụgbọ mmiri: ụfọdụ na-eji aka ha eme ihe, ụfọdụ anaghị, ma gawa. Mgbe afọ ole na ole nke ụkọchukwu, ha gbakọtara mgbe a kpọrọ ha na 1764 ka ha biri na colony Spanish n'oge ahụ.
Ndị a, bụ ndị mụtara ịkụ ugbo na azụ azụ na mbara igwe ndị Canada dị jụụ, biri na ndagwurugwu, ebe ndị a na-agba mmiri na-aga n'ebe ndịda na West nke obere ógbè New Orleans. Ha chịkọtara ma guzobe obodo, n'ime afọ ndị ọzọ, ha mere ka ndị agbata obi ha nke America, ndị obodo German, Irish, Spanish, na ndị Bekee sụgharịrị, tinyere ndị Afrika, ndị ohu ma ndị nweere onwe ha na French- si-France folks.
Omenala na-emepe emepe bụ ebe ime obodo, na-adịgide na ịkụ azụ na ọrụ ugbo na mpaghara ndị dị n'ụsọ oké osimiri, na anụ ụlọ ehi na-ebulite n'ógbè ndị dị n'ime ime obodo ha, nke kpuchiri ihe dị ugbu a nke South Louisiana, na-edebe ebe obibi New Orleans ma mesịa Baton Rouge.
Okwu ahụ bụ "Acadian" morphed n'asụsụ Bekee na "Cajun," ma jiri ya mee ihe dị ka okwu mkparị ruo mgbe a gaghachiri ya n'oge Cajun mpako mpako na narị afọ nke 20.
Ndị Cajun bụ ndị na-asụgharị na French (ọtụtụ ndị ka na-asụ French n'oge a, ụda okwu nke dị iche ma ghọta nke ọma na French na French French) na Katọlik.
Ihe oriri cajun dị egwu, na-atụkwasị obi na ihe ndị a na-ese anwụrụ ma na-ata nri na ihe ndị na-esi nri na ihe ndị na-esi nri na ihe ndị na-esi ísì ụtọ ma ọ bụghị nke osecha, site n'ụkpụrụ nke ndị Caribbean na ndị ọzọ na-edozi. Riz bụ ụdị starch, mana nduku nduku na-etokwa na mpaghara Cajun ma jiri ya mee ihe. Cajun music sitere na omenala Acadian omenala, na-agbakwụnye nkwonkwo na ụda ọdịda ọdịnala na akwa azụ nke sitere n'Africa na ndị America.
Okwesiri ighota na omenala akuku nke Cajun adighi na New Orleans, mana kama ime obodo South Louisiana. O doro anya na ọtụtụ ụmụ ndị Cajun bụ ndị bi na New Orleans ugbu a, ma ọ bụghị ebe ahụ Cajun na-eme ihe ọ bụla, na ụlọ Cajun na ndị na-agụ egwú, na-ekwu okwu, na-abata n'obodo, ọ bụghị akụkụ omenala nke ákwà obodo .
Kedu ihe bụ Creole?
"Creole," dị ka okwu, dị ntakịrị mgbagwoju anya karịa "Cajun," n'ihi na o nwere nkọwa dị iche iche. Enwe otutu otutu okwu, n'ezie.
Ihe kachasị dị mfe ma dị mkpirikpi (ma eleghị anya, ihe kachasị mkpa) nkọwa banyere "Creole" bụ "amụrụ n'ime ógbè." N'isi mmalite ndị si na Louisiana, ị ga-ahụ ebe a na-edegharị n'ụgbọ ịnyịnya Creole (weere ya ike n'ihi na a mụrụ ha ma zụlite ha na ọkụ ndị Louisiana), dịka ọmụmaatụ.
Ebere tomato ndị Creole na mmalite afọ 1900 dị ka ụdị osisi siri ike nke na-eto nke ọma na okpomọkụ Louisiana.
Ma Creole bịara na-ezo aka na ndị si na Europe bụ ndị a mụrụ na French na ndị Spain, ma emesị mee ka ndị mmadụ na Europe na Africa (na mgbe ụfọdụ ụmụ amaala America). N'ebe a, okwu abụọ ndị a ka bụ eziokwu. Ị ga-anụ ntinye aka na "Creo ọcha" ma ọ bụ "ezinụlọ ezinụlọ Creole ," bụ nke na-egosi ụmụ ndị mbụ nke ndị France bi n'obodo ahụ. Mgbe a na-akpọ nri dị ka Creole, ọ bụ ihe oriri na-edozi ahụ nke obodo a bara ọgaranya, ma ọ bara uru icheta na ndị inyom ohu na-arụ ọrụ na kichin ha, ya mere, ọ nwere ọtụtụ mmetụta (chee na nne French na-esite n'Africa na New World ingredients, dị ka okra na filé).
Creole bụkwa okwu nke njirimara maka ndị nwere agba nke agbụrụ Afrika na Europe, ọzọ si n'ezinụlọ ndị nọ na Louisiana kemgbe oge ọchịchị. Edeela akwụkwọ dum banyere ihe mgbagwoju anya nke agbụrụ agbụrụ na New Orleans, bụ nke nwere mgbagwoju anya ma bụrụ nke a na-apụghị ịkọwapụta maka akụkọ ihe mere eme nke ógbè ahụ ma zuo ya ikwu na ndị na-enyocha onwe ha dị ka Creoles nwere ụdị dị iche karịa ndị na - onwe-ya dị ka nwa. (Na ịkọgharị ihe ọzọ, ọtụtụ ndị mmadụ mara dị ka ma, ma ndị si mba ọzọ enweghi ezi ụzọ ịmara ihe dị iche, njedebe ikpeazụ ahụ bụ akụkụ bụ isi nke Plessy na-ahụ maka ya. Vs. Ferguson ikpe.) Azịza dị mkpirikpi: ọ bụrụ na ị ọ bụghị site na ebe a, ị nwere ike ghara ịghọta. Ma nke ahụ dị mma.
Iji mee ka ihe ka njọ, ọtụtụ ndị nwere agba na mpaghara Cajun nke Louisiana (nke bụ, ọtụtụ n'ime South Louisiana n'èzí New Orleans na Baton Rouge, ma na gburugburu Lafayette na ọdọ Charles) na-akpọ onwe ya Creole, ọ bụrụgodị na ha nwere ntakịrị ntakịrị ebe obibi nke Europe. Creole na Cajun Mba pụtara "African-American French historically French." Ọ bụ ndị ime obodo a bụ ndị kere egwu zydeco na ndị a maara maka ọdịnala Creole, nke na-agụnye ụgbọ okporo ígwè na ụlọ ịgba egwu nke dị na taa. Ihe oriri Creole dị ka nri Cajun ma na-eche na ọ bụ bit spicier (ọ bụ ezie na ihe niile dị n'isiokwu a, e nwere ọtụtụ ndị isi nke abụọ ahụ ga-emebi iwu ahụ).
Iji mee ka ihe mgbaghoju anya, otutu n'ime ndi Creole ndi ogbe ime obodo abughi obodo ndi ozo, ma karia n'obodo ukwu ndi ozo nke Lafayette, Lake Charles, Beaumont, na Houston, ebe di nso zivoonista Clifton Chenier mgbe o mere ihe ndekọ ndia. nyere ụdị aha ya. Ma, echefula na ọdịbendị ahụ maka ụdị Creoles nke Agba sitere na New Orleans - ha bụ alaka ndị dị na otu ezinụlọ. Okpukpe ndị ahụ na-emekọrịta ihe na mbụ iji mepụta zydeco, ndị nke ikpeazụ mekwara otu ihe ahụ, ha wee pụta na jazz. Ma mgbagwoju anya? Ọfọn. Ọ dịghị mfe.
Njikere maka njedebe ikpeazụ nke ọgba aghara? N'ihi na Louisiana bụ akụkọ ihe mere eme French Francophone, ọ dọtara ọtụtụ ọnụ ọgụgụ ndị France bi na ya gụnyere ma ugbu a. Ụfọdụ ndị Francophone-ndị nọ na Louisiana sitere na ndị a na-adịbeghị anya (nke pụtara ndị na-abụghị ndị na-achị achị) na-atụle onwe ha ma ọ bụghị Cajun ma ọ bụ Creole, mana nanị French, ma ọ bụ, na parlance, French-French.
Obere Azịza
Ọ bụrụ na ị nọ na New Orleans, Creole pụtara ịmasị na Cajun pụtara rustic. Ọ bụrụ na ịnọ na Acadiana (Cajun mba), Creole pụtara nwa na Cajun pụtara ọcha. Nke a na-eme ka ihe dị oke elu ma na-enye usoro ntọala siri ike iji ghọta ihe ndị a. Kedu otu ọ bụla, ọ bụrụ na ị nọ na South Louisiana na ị nụ banyere ezigbo Cajun ma ọ bụ ụlọ oriri na ọṅụṅụ Creole, ị ga-enwe nchebe n'iche na nri ga-atọ ụtọ.