ya Zika Virus bụ nke kachasị ọhụrụ n'ime ọrịa ndị na-akpata nsogbu maka ndị njem. Ọrịa anwụnta na-arịa yiri ka ọ na-agbasa ugbu a dị ka ọkụ ọkụ site na Latin America, ọnụ ọgụgụ ndị na-ebute nje ahụ na-arị elu. Ọ bụrụ na ị na-eme atụmatụ ịga na mpaghara ebe Zika nọ ugbu a na ọnwa ndị ọzọ, ọ dị mkpa ka ị mara ihe ize ndụ na ihe mgbaàmà tupu ị pụta.
N'ịbụ ndị nwere ihe ọmụma ahụ, anyị nwere ụfọdụ ndụmọdụ ndị nwere ike inyere gị aka izere nje ahụ kpamkpam.
Gịnị bụ Zika?
Dịka e kwuru, Zika bụ nje nke mosquitos na-ebu ma nyefee ụmụ mmadụ site na ahụhụ ahụ. Ọ dịla kemgbe kemgbe afọ ndị 1950, mana ruo n'oge na-adịbeghị anya, a chọtara ya na egbe dị warara nke gbara ụwa gburugburu nso. Ndị ọkà mmụta sayensị kwenyere ugbu a na ọrịa ahụ amalitewo ịgbasa n'ihi mgbanwe ihu igwe na okpomọkụ na-ekpo ọkụ, na-ebute ya na mpaghara ndị Zika nwere n'efu ruo ugbu a.
Zika bụ ihe na-adịghị njọ nye ọtụtụ ndị mmadụ, ihe ka ọtụtụ n'ime ha anaghị egosi ihe mgbaàmà ọ bụla. Ndị na - arịa ọrịa nwere ike ịmebi nje ahụ n'ụzọ dị mfe maka ihe dịka ọrịa ahụ, na - enwe mmetụta isi ọwụwa, nsị mgbu, enweghị ume, na ihe ndị ọzọ. Ọtụtụ mgbe, ihe mgbaàmà ahụ na-abanye n'ime otu izu ma ọ bụ otu, na-enweghị mmetụta ndị na-adịgide adịgide.
Ihe kpatara Ụlọ Ọrụ Na-ahụ Maka Ọrịa Ọrịa (CDC) iji nye ịdọ aka ná ntị gbasara nje ahụ, Otú ọ dị, ọ bụ mmebi ahụ ọ nwere ike imere nwa e bu n'afọ.
A jikọtara Zika na ọnọdụ a maara dị ka microcephaly, nke na-eme ka a mụọ ụmụ ọhụrụ na obere obere isi, na-esonyere ụbụrụ n'okpuru. Na Brazil, ebe Zika jupụtara ebe nile, enwere ọganihu dị ukwuu n'ọnụ ọgụgụ ụmụaka amụrụ na ọnọdụ a n'afọ gara aga maọbụ ya.
Izere Zika
N'oge ahụ, ọ dịghị ọgwụ a maara ma ọ bụ ọgwụgwọ maka Zika, yabụ ụzọ kachasị mma iji zere ịnata ọrịa ahụ bụ ịkwụsị ịgagharị na ebe a maara na ọ bụ nsogbu. Nke a bụ eziokwu karịsịa maka ndị inyom dị ime ugbu a ma ọ bụ na-ezube ịbịaru ya n'ọdịnihu dị nso.
N'ezie, nke ahụ anaghị adị mfe mgbe niile, dịka mgbe ụfọdụ, a gaghị egbochi ma ọ bụ gbanwere atụmatụ njem. N'ọnọdụ ndị ahụ, enwere ihe ndị ọzọ a pụrụ iji dozie ohere ịnweta nje ahụ.
Dịka ọmụmaatụ, na-eyi uwe elu ogologo na uwe ogologo ogologo mgbe ị na-ejegharị n'akụkụ ụwa ebe Zika nọ n'ọrụ. Nke a nwere ike inye aka belata anwụnta na-enweta akpụkpọ ahụ gị, si otú a belata ohere ịnweta ya na mbụ. Kasị mma, gbalịa iyi uwe ndị na-ere ahụhụ na-egbochi ịchọta ahụhụ ahụ n'ozuzu. Ndị Exofficio na Craghoppers nwere ọtụtụ ihe eji eme njem na Insect Shield nke e wuru nke ọma. Ndị uwe ahụ dị oke mma ma na-arụkwa nke ọma.
Tụkwasị na nke a, ọ nwere ike ịbụ ezigbo echiche ịkwanye gloves na anwụnta na ihu ya. Nkịtị a na-ekpuchighị, nke ka mma.
N'ezie, ị nwekwara ike iji nkwụnye ahụhụ nke ahụhụ, ọ bụ ezie na a na-atụle ịdọ aka ná ntị ọzọ.
Ihe dị ka DEET dị irè ma ọ na-enwe nchekasị nke onwe ya. Ụmụ nwanyị nwere ike ịchọrọ ịhapụ ihe ọ bụla bu nke na-eji DEET ma ọ bụrụ na ị ga-eji nhọrọ ọzọ dịka nke Burt's Bees mee. Ndị na-agbapụta ndị a dị mma, dị ọcha, ma na-emetụ na gburugburu ebe obibi, ọ bụ ezie na ha nwere ike ọ gaghị adị irè.
A na-ebutefe mmekọahụ
Ọ bụ ezie na ihe ndị ọ na-eme na-adịkarị obere, ọ maara ugbu a na Zika nwere ike ibufe n'etiti mmadụ site na mmekọahụ. N'oge gara aga, ọ dị ka nje ahụ bụ nanị ihe dị ize ndụ nye ndị ime ime, ma ugbu a, e gosipụtawo na onye nwere ọrịa nwere ike ịfefe ọrịa ahụ na nwanyị site na ya.
N'ihi nke a, a na-agba ndị ikom gara leta nje ndị gbara ọkpụrụkpụ ume iji condom mgbe ha na ndị mmekọ ha na-enwe mmekọahụ ma ọ bụ zere kpam kpam, maka oge mgbe ha laghachiri.
Dịka ị ga-akpachara anya, ndị ikom nwere mmekọ ndị dị ime ugbu a kwesịrị iji condom n'oge enwe mmekọahụ ruo mgbe a mụsịrị nwa.
CDC na-ekwusi ike na anwụnta anwụnta ka bụ ụzọ kachasị ukwuu maka ịmalite nje ahụ, ma a ghaghị iji nlezianya buru ihe ọ bụla.
Enweghị ihe ọ bụla, ihe egwu Zika mere maka ndị njem dị ezigbo adị. Mana izere ya bụkwa ihe ga-ekwe omume na iji ụfọdụ n'ime usoro ndị a depụtara ebe a. Maka ndị na-aghaghị ịgagharị na mpaghara nje, ndị a bụ ụzọ kachasị mma iji merie egwu ahụ ugbu a.